Parnassia palustris.

Plant met bloemen van de Parnassia palustris.

Deze bijzonder fraaie, vrijzeldzame, maar in Nederland toch een plaatselijk algemene plant groeit vooral op vochtige plaatsen. De Parnassia is een kruidachtig plantje uit de familie der Steenbreek-achtigen. Het meest bekend is het plantje van de vochtige duinpannetjes, doch het kan ook worden aangetroffen in vochtige heidestreken en bovendien groeit het plaatselijk vrij algemeen in de zogenoemde "blauwgraslanden", de onbemeste graslanden. Ook langs het pad naar de vogelkijkhut van het Jaap Deensgat, in het Lauwersmeer, groeit en bloeit hij nu volop.


De bloemen.

Op het eerste gezicht maken de bloemen geen diepe indruk, doch ik zou u willen uitnodigen ze eens van dichterbij te bekijken. Dan zult u zien dat de bloemen een zeer merkwaardige bouw hebben. De bloem beschikt over vijf geaderde kroonbladeren en vijf bewimperde, onvruchtbare meeldraden en vijf gewone meeldraden, met in het midden de grote, opvallende stamper. Tussen de meeldraden en de kroonbladeren vinden we een vijftal merkwaardige organen. Deze maken de indruk van een rijk vertakte kandelaar en aan het uiteinde van elke vertakking zien we een fraai glanzend knopje zitten. De glans van deze knopjes is zo subliem, dat je haast zou geloven, dat ze vochtig zijn en dat ze honing produceren. Vroeger heeft men dit inderdaad zo gedacht, doch u kunt zelf makkelijk vaststellen, dat ze kurkdroog zijn en dat ze dus geen honing voortbrengen. Toch zien ze er op deze wijze aantrekkelijk uit voor insecten. De bloemstengels met elk één bloem, verheffen zich 15-20 cm boven de langstelige, hartvormige wortelbladeren. Al naar gelang de groeiontwikkeling wordt de plant zo'n 10-25 cm hoog en de bloeitijd is van juni-september.

Bloem met de "merkwaardige"organen.

In het verleden werd de plant gebruikt als, naar men zei, probaat middel tegen hartkloppingen, leverziekten en spijsverteringsproblemen. In wijn gekookte bladeren zouden nierstenen oplossen.