Huismus [Passer domesticus].

Huismus, mannetje.

Huismus, vrouwtje.

Huismus-vrouwtje met 2 jongen.

Engels: House Sparrow
Duits: Haussperling
Gronings: Graauw Jobke

Zelfs mensen die geen vogels kijken en herkennen, schrikken ervan dat een vogel die 100-den jaren lang een bekend straat- en tuinbeeld was, hard in aantal achteruit ging en inmiddels op de Rode Lijst staat. Dit "Straatschoffie" heeft het de laatste jaren erg moeilijk, omdat de mensen te opgeruimd worden en niet meer zoveel voedsel weggooien, zoals door de broodkruimels van het tafelkleed buiten uit te kloppen. Ook zijn de tuinen en erven opgeruimder dan ooit. De Huismus is een scharrelaar. Ze zoeken hun voedsel zowel in het gras als op een kale akker. Het zijn echte alleseters, maar de jongen worden, in het begin vooral gevoerd met allerlei insecten, omdat zich hierin groeizame en noodzakelijke eiwitten bevinden.
Ze broeden onder dakpannen [oude cement pannen] die niet al te passend op het dak liggen. Tegenwoordig zijn de meeste gebouwen bedekt met zgn. "sneldekkers". Vaak worden er dan ook nog strippen gebruikt die in de grotere naden en onder gevel- en nokpannen worden geplaatst, zodat de mussen en spreeuwen niet meer "onder de pannen" kunnen komen. Thuis heb ik al jaren een zgn. "mussenhotel" aan de gevel geplaatst en Gierzwaluw-pannen op het dak. Dat hier niet alleen de mussen gebruik van maken zal duidelijk zijn. Mijn "hotel" wordt al jaren gebruikt door Kool- en Pimpelmezen en de dakpannen door spreeuwen. Ik vind het best.
De mannetjes zitten in het voorjaar op de rand van de dakgoot te zingen om een vrouwtje te lokken.

Jonge Huismussen, "Wat loopt daar"? 

De mussen bij ons in de wijk broeden wel veel in nestkasten, maar even zo goed wordt er in boomholtes gebroed. De vrouwtjes leggen 4-6 eieren en broeden ongeveer 14-16 dagen. De jongen worden door beide ouders gevoerd. Ze hebben meerdere legsels per jaar en broeden in los-kolonie verband. Soms zie je grote groepen in de tuin, vooral na het broedseizoen, waarin ook veel jongen zitten, die na het uitvliegen op de grond worden gevoerd en niet terugkeren in het nest.
Nu, in de winterperiode, komen de vogels af op voedertafels en vetbollen. Omdat hier dan meerdere vogels bij elkaar zitten, zie je ook af en toe een Sperwer langs komen, om te kijken of er voor hem ook nog wat te eten valt. Soms lukt het, maar vaak niet, omdat de vogels dan in de dekking van een heg of andere dichte struiken vliegen.

Huismus-jong wordt gevoerd.

De Huismus is een vogel die voorkomt in heel Europa. In Italië en op Sardinië, komt de Italiaanse mus voor. Een aparte soort, evenals in Spanje.

Het is een "standvogel", die weinig van plaats verandert tijdens de trekperiode.

De dramatische achteruitgang van de Huismus, lijkt inmiddels wat af te remmen. In de eerste 75 jaar van de vorige eeuw, domineerde de Huismus het straatbeeld, maar gerekend vanaf 1960 is het aantal broedparen meer dan gehalveerd, tot naar schatting 500.000 tot 1 miljoen paartjes nu. 

Bij geen andere vogelsoort zijn mensen van zo nabij getuige geweest van de achteruitgang.

[Bron: Tuinvogeltelling en Sovon].